Akcja to prawo do częściowej własności w przedsiębiorstwie.
Amortyzacja to miara wartości zużycia dóbr kapitałowych, czyli zasobu środków trwałych w gospodarce
Analiza fundamentalna polega na badaniu sprawozdań finansowych i planów przedsiębiorstwa w celu ustalenia jego wartości.
Aprecjacja jest to wzrost wartości waluty, mierzonej liczba; jednostek waluty zagranicznej, która można za nią kupić.
Automatyczne stabilizatory są zmianami polityki budżetowej, pobudzającymi zagregowany popyt wtedy, kiedy w gospodarce rozpoczyna sie recesja, i nieangażującymi przy tym polityko w gospodarczych, którzy nie są zmuszeni podejmować żadnego specjalnego działania.
Bank centralny (central bank) jest instytucja;, która została stworzona w celu regulowania ilości pieniądza w gospodarce.
Bezrobocie cykliczne stanowi odchylenie wielkości bezrobocia od jego naturalnego poziomu.
Bezrobocie frykcyjne jest spowodowane tym, że pracownicy potrzebują; czasu na znalezienie ofert pracy, które najlepiej odpowiadają; ich preferencjom i zdolnościom.
Bezrobocie naturalne to typowy dla danej gospodarki poziom bezrobocia, wokół którego waha sie bezrobocie rzeczywiste.
Bezrobocie strukturalne jest spowodowane tym, że liczba miejsc pracy dostępnych na pewnych rynkach pracy jest zbyt mała, aby mogli pracować wszyscy ci, którzy chcą.
Bezwarunkowe operacje otwartego rynku jest to bezwarunkowa sprzedaż sektorowi bankowemu lub bezwarunkowe kupno od sektora bankowego przez bank centralny aktywów niepieniężnych, których warunkiem nie jest jednoczesne zawarcie umowy o dokonaniu w późniejszym terminie transakcji odwrotnej.
Bilans handlu zagranicznego to wartość eksportu danego kraju pomniejszona o wartość jego importu. Jest on również nazywany eksportem netto.
Błądzenie losowe zachowanie zmiennej, której zmiany są niemożliwe do przewidzenia.
Deficyt budżetowy pojawia się: wtedy, kiedy przychody podatkowe sa mniejsze od wydatków państwa.
Deficyt handlowy to inaczej nadwyżka importu nad eksportem.
Delator PKB to inaczej miernik poziomu cen, obliczany jako relacja miedzy nominalnym i realnym PKB pomnożona przez 100.
Deprecjacja jest to spadek wartości waluty, mierzonej liczba jednostek waluty zagranicznej, która można za nią kupić.
Dochód narodowy to łączny dochód stałych mieszkańców kraju, uzyskany dzięki produkcji dóbr i usług. Różni się on od produktu narodowego netto tym, że nie uwzględnia podatków pośrednich, natomiast obejmuje subsydia dla przedsiębiorstw. Wielkości PNN oraz dochodu narodowego nie są równe także z powodu różnic statystycznych, spowodowanych problemami z gromadzeniem danych.
Dochód osobisty to suma dochodów uzyskanych przez gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa niebędące spółkami. W odróżnieniu od dochodu narodowego, nie obejmuje on zysków zatrzymanych w przedsiębiorstwach, a niewypłaconych właścicielom. Nie uwzględnia także podatków dochodowych przedsiębiorstw oraz płaconych przez nie składek ubezpieczeniowych. Ponadto dochód osobisty obejmuje odsetki od obligacji skarbowych oraz dochody gospodarstw domowych uzyskiwane z tytułu zasiłków i ubezpieczeń społecznych.
Dochód rozporządzalny to suma dochodów pozostających w dyspozycji gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw niebędących spółkami po spłaceniu wszelkich zobowiązań wobec Skarbu Państwa. Jest on równy dochodowi osobistemu pomniejszonemu o podatki dochodowe i pewne inne wydatki (np. bilety parkingowe).
Dywersyfikacja polega na zmniejszeniu ryzyka dzięki przekształceniu jednego dużego ryzyka na większa liczbę mniejszych, lecz niezależnych od siebie ryzyk.
Efekt doganiania polega na tym, ze wzrost gospodarczy w krajach, ktore są ubogie, jest zwykle szybszy niż w krajach, które są bogate.
Efekt Fishera to następująca w stosunku 1 : 1 dostosowawcza zmiana nominalnej stopy procentowej, stanowiąca reakcji; na zmianę stopy inflacji.
Efekt mnożnikowy to dodatkowa zmiana zagregowanego popytu, do ktorej dochodzi, kiedy ekspansywna polityka budżetowa powoduje wzrost dochodów, a przez to również wydatkow konsumpcyjnych.
Efekt wypierania stanowi kompensacyjna zmiane zagregowanego popytu, ktora pojawia sie wtedy, kiedy ekspansywna polityka budzetowa powoduje wzrost stopy procentowej, a przez to zmniejsza wydatki inwestycyjne.
Efektywność informacyjna oznacza racjonalne uwzglednianie całej dostepnej informacji.
Eksport dobra i usługi produkowane w kraju i sprzedawane za granica.
Eksport netto są to ponoszone przez cudzoziemcow wydatki na dobra produkowane w kraju (eksport), pomniejszone o wydatki na dobra wytworzone za granica, poniesione przez mieszkaricow danego kraju (import).
Eksport netto to wartosc eksportu danego kraju pomniejszona o wartosc jego importu. Jest on rowniez nazywany bilansem handlu zagranicznego.
Europejska Unia Gospodarcza i Walutowa stanowi unię walutową krajów europejskich, które przyjęły euro jako wspolna walute.
Europejski Bank Centralny to wspolny bank centralny 12 krajow tworzących Europejska; Unii; Gospodarcza; i Walutowa.
Federalizm fiskalny stanowi system finansowy kilku krajow, obejmujacy wspolny budżet, system podatkowy i system transferów dokonywanych miedzy tymi krajami.
Finanse są dziedzina; ekonomii, ktora zajmuje sie decyzjami o alokacji zasobow w czasie, a takze kontrolowaniem ryzyka.
Fundusz inwestycyjny to instytucja, ktora sprzedaje swoje jednostki uczestnictwa, a przychody ze sprzedazy przeznacza na zakup portfela akcji i obligacji.
Gospodarka otwarta to taka gospodarka, ktora sciśle wspołpracuje z innymi gospodarkami.
Gospodarka zamknięta to taka gospodarka, ktora nie utrzymuje kontaktów z innymi gospodarkami.
Gotówka to inaczej banknoty i monety, ktore znajduja sie w publicznym obiegu.
Hipoteza efektywnych rynkow koncepcja, zgodnie z ktora; ceny aktywow odzwierciedlają; cała; dostepna publicznie informacji; o ich wartosci.
Hipoteza naturalnej stopy bezrobocia w długim okresie bezrobocie zawsze powraca do swego normalnego, czyli naturalnego, poziomu, bez wzgledu na tempo inflacji.
Ilościowa teoria pieniądza teoria, zgodnie z ktora; ilosc pieniadza dostepna w gospodarce wyznacza poziom cen, a stopa wzrostu ilosci pieniadza — stopi; inflacji.
Import stanowia; dobra i usługi produkowane za granica; i sprzedawane w kraju.
Indeksacja jest zmiana wielkosci pewnej kwoty pieniadza, dokonywana; automatycznie na mocy umowy prawnej, majaca na celu uwzglednienie skutkow inflacji.
Instytucje pośrednictwa finansowego sa instytucjami finansowymi, ktore umozliwiaja posredni transfer pieniedzy od pozyczkodawcow do pozyczkobiorcow.
Inwestycje stanowia wydatki na zakup maszyn i urzadzen, budynkow i budowli przedsiebiorstw, a takze na zapasy, łacznie z zakupem nowych mieszkali i domow przez gospodarstwa domowe.
Jednolity Rynek Europejski to rynek, ktory ma objac wszystkie kraje Unii Europejskiej, zapewniając swobodny przepływ siły roboczej, kapitału, dobr i usług. Projekt ten nie został jeszcze w pełni zrealizowany.
Jednostka rozliczeniowa jest miara, ktora ludzie posługują sie, aby poinformowac o cenach i zarejestrowac długi.
Kapitał ludzki stanowi wiedze i umiejetnosci, ktore pracownicy zdobywają dzieki nauce, szkoleniu i gromadzeniu do- swiadczen.
Kapitał rzeczowy stanowi zasob wyposazenia i urzadzen, ktore sa wykorzystywane przy produkcji dobr i usług.
Klasyczna dychotomia polega na teoretycznym podziale zmiennych ekonomicznych na nominalne i realne.
Konsumpcja stanowi wydatki gospodarstw domowych na dobra i usługi, z wyjątkiem wydatkow na zakup nowych domow lub mieszkan.
Koszt zdzieranych zelówek odpowiada wartosci zasobow marnotrawionych w wyniku inflacji, ktora skłania ludzi do trzymania mniejszej ilosci pieniądza.
Koszt zmienianych jadłospisow stanowi koszt zmiany cen.
Kryzys (depresja; depression) — to głeboka recesja.
Krzywa Phillipsa jest to linia, ktora ilustruje krótko¬okresowa odwrotna zaleznośc miedzy poziomem inflacji a poziomem bezrobocia.
Krzywa zagregowanego popytu ukazuje ilośc dobr i usług, nabywanych przez gospodarstwa domowe, przedsiebiorstwa i panstwo przy rodnych poziomach cen.
Krzywa zagregowanej podazy ukazuje ilośc dobr i usług, produkowanych i sprzedawanych przez przedsiebiorstwa przy roznych poziomach cen.
Makroekonomia jest analiza zjawisk zachodzących w całej gospodarce, takich jak inflacja, bezrobocie i wzrost gospodarczy.
Malejące przychody pojawiają sie wowczas, gdy wielkośc nakładow rosnie, a przyrost korzysci z dodatkowej jednostki nakładow maleje.
Mikroekonomia jest analiza decyzji podejmowanych przez pojedyncze gospodarstwa domowe i przedsiebiorstwa, a takze ich wspołdziałania na rynku.
Mnożnik kreacji pieniądza jest to ilosc pieniądza, ktora wytwarza system bankowy dzieki 1 dodatkowemu euro rezerw.
Model zagregowanego popytu i zagregowanej podaży jest stosowany przez zdecydowana wiekszośc ekonomistów w celu objasnienia wahan poziomu aktywności gospodarczej wokoł długookresowego trendu.
Nadwyżka budżetowa pojawia sie wtedy, kiedy przychody podatkowe sa wieksze od wydatkow panstwa.
Nadwyżka handlowa to inaczej nadwyzka eksportu nad importem.
Negocjacje zbiorowe polegaja na uzgadnianiu warunkow zatrudnienia przez związki zawodowe i pracodawcow.
Neutralność pieniądza to brak wpływu zmian podazy pieniadza na zmienne realne.
Nominalna stopa procentowa jest ta stopa procen¬towa, ktora zwykle obrazuje informacje z rynku; nie jest ona skorygowana o skutki inflacji.
Nominalny kurs walutowy to kurs, po ktorym mozna wymieniac walute jednego kraju na walute innego kraju.
Nominalny PKB wartosc produkcji dobr i usług w cenach biezacych.
Obligacja to dłużny papier wartosciowy.
Odpływy kapitałowe netto to zakupy zagranicz¬nych aktywow dokonywane przez mieszkancow danego kraju, pomniej¬szone o zakupy krajowych aktywow dokonywane przez mieszkancow zagranicy.
Operacje otwartego rynku handel aktywami niepienieznymi z sektorem bankowym.
Optymalny obszar walutowy oznacza grupe krajow, dla ktorych optymalnym rozwiazaniem jest przyjecie wspolnej waluty i utworzenie unii walutowej.
Osoba niechętna ryzyku jest to osoba, ktora nie lubi niepewnosści.
Oszczędności krajowe stanowia całkowity dochod w gospodarce, ktory pozostaje po opłaceniu konsumpcji i wydat- kow panstwa na zakup dobr i usług.
Oszczędności prywatne stanowia dochod, jaki pozostał gospodarstwom domowym po opłaceniu podatkow i konsumpcji.
Oszczędności publiczne stanowia przychody podatkowe, jakie pozostały panstwu po opłaceniu swoich wydatkow.
Pieniądz jest w gospodarce zbiorem aktywow, ktorymi ludzie regularnie posługuja sie, aby kupowac dobra i usługi od innych ludzi.
Pieniądz symboliczny jest pieniadzem pozbawionym wartości samoistnej, ktory w roli pieniadza jest uzywany dzieki rozporzadzeniu rzadu.
Pieniądz towarowy to taki pieniądz, ktory przyjmuje forme towaru o wartosci samoistnej.
Płace efektywnościowe to wynagrodzenie wyzsze niz płaca rownowagi, wypłacane przez przedsiebiorstwa w celu skłonienia pracownikow do bardziej produktywnej pracy.
Płynność to inaczej łatwość, z ktora jeden składnik aktywow moze zostać przekształcony w wykorzystywany w gospodarce środek wymiany.
Podatek inflacyjny stanowi dochod panstwa, osiagany dzieki drukowaniu pieniadza.
Podaż pieniądza stanowi ilosc pieniadza w gospodarce.
Polityka handlowa panstwo bezpośrednio wpływa na ilosc dobr i usług, importowanych lub eksportowanych przez dany kraj.
Polityka pieniezna to inaczej zbior działali banku centralnego, ktorych celem jest zmiana wielkosci podazy pieniadza.
Poszukiwanie pracy to proces, w trakcie ktorego poszukujący pracy znajdują; oferty odpowiadające ich preferencjom i zdolnosciom.
Procent składany zasada, zgodnie z ktora kwota ulokowana, np. na rachunku bankowym, powieksza sie, przy czym naliczone odsetki pozostaje; na koncie i przynosza dodatkowe odsetki w przyszłosci.
Produkcyjność oznacza ilosc dobr i usług, jaka pracownik jest w stanie wyprodukowacś w ciagu godziny.
Produkt krajowy brutto stanowi wartośc rynkowy; wszystkich finalnych dobr i usług, wytworzonych w kraju w danym okresie.
Produkt narodowy brutto jest miarą dochodu całkowitego uzyskanego przez stałych mieszkańców kraju, nazywanych rezydentami.
Produkt narodowy netto to suma dochodów stałych mieszkańców kraju (PNB) pomniejszona o straty z tytułu amortyzacji.
Racjonalne oczekiwania teoria, według ktorej ludzie w sposob optymalny wykorzystują; w swych prognozach wszelkie posiadane informacje, w tym informacje dotyczace polityki gospodarczej panstwa.
Realna stopa procentowa jest ta stopa; procentowa, ktora została skorygowana o skutki inflacji.
Realny kurs walutowy to kurs, po ktorym mozna wymieniac dobra i usługi pochodzace z jednego kraju na dobra i usługi pochodzące z drugiego kraju.
Realny PKB wartośc produkcji dobr i usług w cenach stałych.
Recesja to okres spadku realnych dochodow oraz wzrostu bezrobocia.
Rezerwa Federalna jest bankiem centralnym w Stanach Zjednoczonych.
Rezerwy to wkłady, ktore otrzymały banki i ktorych nie zamieniły na kredyty.
Równanie ilościowe jest to rownanie M ¦ V = P ¦ Y, ktore opisuje zwiazek ilości pieniądza, szybkości obiegu pieniądza oraz wartosci dobr i usług wyprodukowanych w danej gospodarce.
Run na bank sytuacja, w ktorej wielu właścicieli wkładow podejrzewa, ze bank moze zbankrutowac, wiec wycofuje z niego swoje wkłady.
Rynek funduszy pożyczkowych na tym rynku osoby oszczedzajace oferuja swoje fundusze, na ktore zgłaszają zapotrzebowanie osoby poszukujące kredytu inwestycyjnego.
Rynek pieniądza to rynek, na ktorym banki komercyjne udzielają sobie krótkoterminowych pozyczek pienieznych.
Rynki finansowe to instytucje finansowe, ktore umoz- liwiaja bezposredni transfer pieniedzy od pozyczkodawcow do pozycz- kobiorcow.
Ryzyko całkowite jest to ryzyko, ktore dotyczy wszystkich naraz.
Ryzyko indywidualne jest to ryzyko, ktore dotyczy tylko pojedynczej osoby lub pojedynczego przedsiebiorstwa.
Środek przechowywania wartości jest to wszystko, czym ludzie moga sie posłuzyc w celu przeniesienia siły nabywczej z terazniej- szosci w przyszłośc.
Środek wymiany jest to cos, co nabywcy daja sprzedawcom, kiedy chca od nich kupic dobra lub usługi.
Stagflacja jest to okres spadku produkcji i wzrostu cen.
Stopa bezrobocia to odsetek osob bezrobotnych, nalezacych do zasobu pracy.
Stopa dyskontowa to inaczej stopa procentowa, przy ktorej Rezerwa Federalna udziela krótkoterminowych kredytów amerykanskiemu sektorowi bankowemu.
Stopa inflacji jest wyrazona w procentach zmiana wskaznika cen w porównaniu z rokiem poprzednim.
Stopa poświecenia to inaczej liczba punktow procentowych rocznej produkcji, utraconych w trakcie procesu obnizania inflacji o 1 punkt procentowy.
Stopa refinansowa to inaczej stopa procentowa, przy ktorej Europejski Bank Centralny udziela krótkoterminowych kredytów sektorowi bankowemu w strefie euro.
Stopa repo to inaczej stopa procentowa, przy ktorej Bank Anglii udziela krótkoterminowych kredytów brytyjskiemu sektorowi ban¬kowemu.
Stopa rezerw stanowi te cześc wkładow, ktora banki trzymają w formie rezerw.
Strajk to protest zorganizowany przez zwiazek zawodowy, polegają¬cy na powstrzymywaniu sie pracownikow od pracy.
System bankowy oparty na rezerwie cześciowej polega na tym, ze w formie rezerw banki trzymają tylko czesc wkładow swoich klientośw.
System euro jest systemem, w ktorego skład wchodza EBC i banki centralne wszystkich 12 krajow tworzacych Europejska Unii; Gospodarcza i Walutowa;.
System finansowy to zbior instytucji, ktore pomagaja uzgodnic oszczedności jednej osoby z inwestycjami drugiej.
Szok podażowy to zdarzenie, ktore bezposrednio zmienia koszty i ceny w przedsiebiorstwach, powodujac przesuniecie krzywej zagregowanej podazy, a zatem takze krzywej Philipsa.
Szybkość obiegu pieniadza stanowi tempo, w jakim pieniadz przechodzi z ra;k do ra;k.
Teoria parytetu siły nabywczej jest teoria kursu walutowego, zgodnie z ktora; za jednostki; dowolnej waluty mozna kupic taka; sama; ilośc dobr we wszystkich krajach.
Teoria preferencji płynności teoria Keynesa, zgodnie z ktora; stopa procentowa osiaga poziom zapewniajacy zrownanie sie podazy pieniadza i popytu na pieniadz.
Ubezpieczenie od bezrobocia polega na tym, ze panstwo zapewnia czesciowa ochroni; dochodow pracownikow, ktorzy traca prace.
Ucieczka kapitału stanowi znaczne i nagłe zmniejszenie ilosci aktywow lokowanych w pewnym kraju.
Umowa o odkupieniu to inaczej umowa o sprzedazy aktywow niepienieznych, ktorej towarzyszy umowa o ich odkupieniu po uzgodnionej cenie w okreslonym momencie w przyszłosci.
Unia Europejska to rodzina demokratycznych kra- jow europejskich, ktorej celem jest wspołpraca na rzecz pokoju i dobro¬bytu.
Wartość przyszła to suma, w jaka zmieni sie w przyszłosci dzisiejsza kwota pieniadza przy danych stopach procentowych.
Wartość zaktualizowana to kwota, ktora nalezy miec dzis, aby przy istniejących stopach procentowych uzyskac dana przyszła kwote pienia;dza.
Wiedza technologiczna to inaczej wiedza społe- czenstwa o najlepszych metodach wytwarzania dobr i usług.
Wkłady płatne na zadanie to inaczej zasoby zgromadzo¬ne na rachunkach bankowych, ktorymi ich własciciele moga; sie posługiwac na żadanie za pomoca kart debetowych lub czekow.
Wskaźnik cen konsumenta jest miara; kosztu całkowitego dobr i usług, kupowanych przez typowego nabywce.
Wskaźnik cen producenta stanowi miare kosztu nabycia koszyka dobr i usług, kupowanego przez przedsiebiorstwa.
Współczynnik aktywności zawodowej to odsetek osob aktywnych zawodowo w populacji ludzi pełnoletnich.
Wspólny obszar walutowy oznacza obszar geograficzny, na ktorym jest uzywana wspolna waluta, spełniajaca funkcji; srodka wymiany; moze on obejmowac wiele krajow.
Wydatki panstwa sa to wydatki na zakup dobr i usług, ponoszone przez władze lokalne i rzad centralny.
Wydatki transferowe Płatnosci transferowe zmieniają dochody gospodarstw domowych, lecz nie odzwierciedlają wielkości produkcji.
Wymagania dotyczace rezerw to przepisy, ktore okreslaja minimalny poziom relacji wielkosci rezerw, jakie banki musza; trzymac, oraz wielkości wkładow.
Wypieranie nazywamy zmniejszenie sie inwestycji na skutek zapozyczania sie przez panstwo.
Zasób pracy to całkowita liczba pracownikow w danej gospodarce, w skład ktorej wchodza zarówno osoby pracujace, jak i bez-robotne.
Zasoby naturalne takie jak ziemia, wody, złoza minerałow, stanowia nakłady, ktore sa zużywane w procesie produkcji dobr i usług.
Zmienne nominalne to zmienne mierzone w jednostkach pienieznych.
Zmienne realne to zmienne mierzone w jednostkach fizycznych.
Zrównoważony bilans handlowy oznacza sytuacji;, w której eksport jest rowny importowi.
Związek zawodowy to stowarzyszenie pracowników, które negocjuje z pracodawcami poziom wynagrodzeń, a także inne warunki pracy.
Egzamin 